วิชา
การออกแบบและการจัดการเรียนรู้
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา ธงพานิช
ชื่อเรื่อง บทที่ 4 วัน/เวลาในการปฏิบัติกิจกรรม
ของคุณ ก่อนอื่น...
เราต้องมาทราบกันก่อนว่า เราจะต้องเตรียม
อุปกรณ์
4 อย่าง ได้แก่อะไรบ้าง เริ่มกันเลย!”
1. คอมพิวเตอร์ และอินเตอร์เน็ต
2. โปรแกรม MS Word
3. หนังสือ
วิชาการออกแบบและการจัดการเรียนรู้
4. ปากกา (สี) กระดาษ
สมุดบันทึกการเรียนรู้
กิจกรรมการเรียนรู้
มีทั้งหมด 1 ฐาน ฐานละ 4 กิจกรรม
ให้นักศึกษาปฏิบัติตามขั้นตอนตามรายละเอียดต่อไปนี้โดยเคร่งครัด ห้ามลัดขั้นตอนนะ
|
กิจกรรมทั้ง 4 กิจกรรม มีดังต่อไปนี้
กิจกรรมที่ 1 :
ทบทวนความรู้เดิม ศึกษาธรรมชาติของเนื้อหา ค้นคว้าประเด็นที่เราสนใจ
กิจกรรมที่ 2 :
เรียนรู้ในตำรา ศึกษา
ค้นหาแหล่งเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องในเว็บไซต์
กิจกรรมที่ 3 :
สรุปสิ่งที่เรียนรู้ใหม่ โดยใช้ผังความคิด
กิจกรรมที่ 4 :
ประเมินความรู้ความเข้าใจ แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อน
|
“รู้หรือไม่? ในฐานนี้ มีกิจกรรมละ 1-2 คะแนน รวมเป็น 5 คะแนน โดยให้นักศึกษาเขียนตอบทุกข้อ
ขอให้ตั้งใจทำ และเรียนรู้ตามขั้นตอน จะเป็นประโยชน์ต่อเรามากจริงๆ พี่จ๊าบ Confirm!”
ฐานที่ 1
กลยุทธ์การเรียนการสอน
คำชี้แจง
: ให้นักศึกษาอ่านคำชี้แจงและปฏิบัติตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
กิจกรรมที่ 1 :
“ทบทวนความรู้เดิม
ศึกษาธรรมชาติของเนื้อหา ค้นคว้าประเด็นที่เราสนใจ”
กิจกรรมที่ 1.1 ทบทวนความรู้เดิม (10 นาที)*
อุปกรณ์เบื้องต้นที่ใช้ : ปากกา/หนังสือการออกแบบฯ
บทบาทผู้เรียน : การคิด
การคิดไตร่ตรอง การใช้เหตุผลเพื่อทบทวนความรู้เดิม
“เราได้เรียนรู้และเข้าใจถึงความหมายของคำว่า
การเรียนการสอน (Instruction)
และ
การสอน (Teaching) แล้ว ในบทที่ 4 นี้จะนำพวกเราเรียนรู้ในเรื่องของ กลยุทธ์การเรียนการสอน
ซึ่งเราต้องศึกษาทำความเข้าใจว่า กลยุทธ์การเรียนการสอนนั้นคืออะไรเสียก่อน
จึงจะเข้าใจเนื้อหาทั้งหมดในภาพรวมนี้ได้........เอาล่ะ! ถึงคราวที่เราจะทบทวนความรู้เดิมกันเสียก่อนว่าเรา
Get เรื่องนี้มากน้อยแค่ไหน ห้ามเปิดหนังสือนะ
ตอบตามที่รู้เลยจริงๆ ใครเปิดหนังสือหรือค้นในเว็บไซต์ตอบขอให้ไม่มีแฟน
จบนะ”555
1.1
จงตอบคำถามต่อไปนี้ (ใช้วิธีการเขียนตอบเท่านั้น)
1)
กลยุทธ์การเรียนการสอน คืออะไร ?
ตอบ คือการออกแบบการเรียนการสอนหรือการออกแบบการเรียนรู้
ที่เน้นการจัดทำจุดประสงค์ ต้องบรรลุจุดประสงค์ที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งกลยุทธ์การสอนคือเทคนิคที่ใช้ในการออกแบบการเรียนการสอนเพื่อตอบสนองความต้องการผู้เรียนและผู้สอน
2) สภาวการณ์การเรียนการสอนพื้นฐานของการเรียนการสอนปกติ คืออะไร? ได้แก่อะไรบ้าง?
ตอบ ขั้นตอนการออกแบบการเรียนการสอน
3) ความต้องการและธรรมชาติของทฤษฏีการเรียนการสอนคืออะไร?
ตอบ ความต้องการของทฤษฎีการสอนคือ
ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ดีที่สุด และมีประสิทธิภาพ
โดยผู้สอนทำหน้าที่อำนวยความสะดวกและโอกาสให้ผู้เรียนได้สร้างความรู้เอง
ธรรมชาติของทฤษฎีการเรียนการสอนคือ ตอบสนองความต้องการของผู้สอนเพื่อควบคุมพฤติกรรมนักเรียน
|
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.
พิจิตรา ธงพานิช
|
กิจกรรมที่ 1.2 ศึกษาธรรมชาติของเนื้อหา (30 นาที)*
“กิจกรรมในขั้นนี้ง่ายมากเลยนะ.. เราแค่ใช้ทักษะการอ่านและทำความเข้าใจเท่านั้น กิจกรรมในขั้นนี้ก็คือ ให้นักศึกษาอ่านเพื่อทำความเข้าใจเนื้อหาโดยคร่าวๆ
ว่า ในบทที่ 4 เรื่องกลยุทธ์การออกแบบการสอน นั้น
มันได้กล่าวถึงหัวข้อหลักอะไรบ้าง มีอะไรสำคัญบ้าง โดยสามารถดูได้จากหน้าสารบัญนะ...อย่าหาว่าพี่จ๊าบสอนเลยนะ....จะบอกเคล็ดลับ
4 ประการ ในการอ่านไว้ให้ว่า.....
อุปกรณ์ที่ใช้
: หนังสือฯ/ปากกา/ปากกาสี/กระดาษโน้ต
(ถ้ามี)
·
เคล็ดลับที่
1
ในการอ่านแบบจับใจความ
ผู้อ่านต้องเริ่มต้นด้วยการมีสติ รู้ว่ากำลังอ่านเพื่อจับใจความ
เพราะฉะนั้นห้ามหลงใหล หรือ “อิน”
ทางด้านอารมณ์ไปกับเนื้อหา
โดยส่วนใหญ่เราจะไม่นำเทคนิคอ่านจับใจความไปใช้กับการอ่านนวนิยาย หรือการอ่านบทกวี
เพื่ออรรถรสนะ ยกเว้นจะเรียนสาขาอักษรศาสตร์หรือมนุษยศาสตร์
และอ่านเพื่อเตรียมตัวสอบไม่ทัน แบบที่เคยทำเมื่อสมัยเรียน
การอ่านอย่างมีสตินั้น
อ่านไปก็ต้องพยายามหาคำตอบอยู่เสมอว่า “ทำไม” “อะไร” “เมื่อไร”
“อย่างไร” “ที่ไหน” ในบรรดาคำถามทั้ง
5 นั้น “ทำไม” เป็นคำถามที่ทรงพลังที่สุด
·
เคล็ดลับที่
2
ให้เปิดดูสารบัญหรือเรื่องย่อ
(ถ้ามี) เพื่อให้เห็นภาพใหญ่ก่อน
เมื่อเห็นภาพใหญ่แล้วจะทำให้ง่ายขึ้นใน
การจับใจความนะ
หลังจากเปิดดูสารบัญหรือเรื่องย่อ
เราควรจะทราบข้อมูล เพื่อตอบคำถาม“อะไร”ดังต่อไปนี้คือ เรื่องนี้เกี่ยวกับอะไร?
ผู้เขียนต้องการนำเสนออะไร
(แบบคร่าวๆ) และมีหลักในการนำเสนออย่างไร? เช่น
นักเขียนบางคนเริ่มจากการวางหัวเรื่องให้คนสงสัย แล้วค่อยๆ คลี่คลาย เพราะฉะนั้นช่วงท้ายจึงสำคัญ
ในขณะที่บางคนจะวางประเด็นหลักไว้ก่อน แล้วจึงหาเหตุผลและประเด็นมาสนับสนุน
·
เคล็ดลับที่
3
สรุปความแต่ละบท เพื่อตอบคำถามที่เหลือคือ “ทำไม” “อย่างไร”
“ที่ไหน” ดังเช่นตัวอย่างที่ยกไปแล้ว
บางคนจะเขียนใจความหลักของแต่ละย่อหน้าไว้ในประโยคแรก
แล้วจึงค่อยๆ อธิบาย เพราะฉะนั้น หากพบการเขียนสไตล์นี้
สามารถอ่านประโยคแรกของแต่ละย่อหน้า ก็จะได้เนื้อหาของย่อหน้าทั้งหมด 100 หน้า
อาจจะใช้เวลาเพียงครึ่งชั่วโมง หรือผู้เขียนบางคนวิธีสรุปความในตอนท้ายของแต่ละย่อหน้า
อันนี้ถ้าจับสไตล์ได้ก็อ่านเพียงส่วนท้ายของแต่ละย่อหน้า หรือแต่ละบทเท่านั้น
·
เคล็ดลับที่
4
การทำโน้ตย่อ
หรือ Short notes
เป็นการบันทึกการสรุปใจความหลักเอาไว้ ประโยชน์ของการทำโน้ตย่อ
คือ วันหลังมาอ่านก็ไม่ต้องเสียเวลาสรุปความอีก
เหมาะสำหรับย่อสรุปสิ่งที่มีความสำคัญ และต้องนำกลับมาใช้หรืออ้างอิงบ่อยๆ
รวมถึงโน้ตไว้เพื่ออ่านสรุปก่อนสอบด้วย หากทำโน้ตย่อได้ทุกวิชาที่เรียน รับประกันว่าสอบได้คะแนนดีแน่ๆ
พี่จ๊าบทำตลอดเวลาที่เรียนนะ โดยเฉพาะวิชาที่มีประเด็นมากๆ จำไม่ไหว.....”
|
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. พิจิตรา ธงพานิช
|
กิจกรรมที่ 1.3 ค้นคว้าประเด็นที่เราสนใจ (10 นาที)*
“จากกิจกรรมที่ 2 จากหัวข้อในบทที่ 4
กลยุทธ์การเรียนการสอน ที่เรา
ได้อ่านและศึกษามาทั้ง 9 หัวข้อมาอย่างคร่าวๆ แล้ว
ขอให้นักศึกษาได้เลือก หัวข้อที่สนใจมา 5 หัวข้อ โดยให้ระบุหัวข้อที่สนใจโดยเรียงลำดับจากมากที่สุดไปยังหัวข้อที่สนใจน้อยที่สุด
ตามหมายเลขต่อไปนี้……….” อุปกรณ์ที่ใช้ : หนังสือฯ/ปากกา/ปากกาสี/กระดาษโน้ต (ถ้ามี)
ฉันมีความอรรถรสและสนใจใคร่รู้ในหัวข้อ
(เขียนชื่อหัวข้อตามสารบัญ)
1. หัวข้อ เรื่อง ความเข้าใจผู้เรียนและการเรียนรู้
สาระสำคัญของหัวข้อนี้คือ การเข้าใจพฤติกรรมของมนุษย์ว่าสามารถเปลี่ยนแปลงได้จากการฝึก
ปฏิบัติ หรือประสบการณ์จนเกิดเป็นพฤติกรรมที่ถาวร จากการศึกษาแรงจูงใจ
ความสามารถของผู้เรียนและธรรมชาติของภาระงาน
เหตุผลที่สนใจ เพราะ เป็นเรื่องที่สำคัญที่ต้องคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคลของผู้เรียนแต่ละคนที่แตกต่างกันในการเรียนการสอน
2. หัวข้อ เรื่อง การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
สาระสำคัญของหัวข้อนี้คือ การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางเพื่อต้องการเอื้อประโยชน์แก่ผู้เรียนเป็นสำคัญ
เรียนรู้อย่างสนุก
ต้องคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคลเป็นสำคัญให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างแท้จริง
เหตุผลที่สนใจ เพราะการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญหรือเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางจำเป็นต่อการเรียนการสอนในปัจจุบัน
3. หัวข้อ เรื่อง การวิจัยการเรียนรู้
สาระสำคัญของหัวข้อนี้คือ การศึกษาพฤติกรรมของผู้เรียนที่เป็นปัญหาจากการสังเกต
พร้อมกับตั้งคำถาม เพื่อศึกษาหาสาเหตุของผลปัญหารวมถึงการแก้ปัญหา
ซึ่งเนื้อหาวิจัยไม่ควรกว้างเกินไป
เหตุผลที่สนใจ เพราะในอนาคตต้องได้พบเจอและเรียนรู้ปัญหาในการสอน
การศึกษาการวิจัยจึงสมควร
4. หัวข้อ เรื่อง หลักการเรียนรู้
สาระสำคัญของหัวข้อนี้คือ การนำเสนอข้อมูลที่ยึดความจริง
ความถูกต้อง ข้อความจริงมโนทัศน์ เพื่อให้ผู้เรียนมีความตั้งใจต่อภาระงานและเชื่อมโยงความรู้ใหม่ๆเข้ากับความรู้เดิม
ในการวางแผนการนำเสนอข้อมูลควรหลีกเลี่ยงข้อมูลสารสนเทศที่มากเกินไป
เหตุผลที่สนใจ เพราะจะได้รู้ถึงข้อคำนึงถึงการเลือกข้อมูลนำเสนอและการนำเสนอที่เหมาะสมกับผู้เรียน
5. หัวข้อ เรื่อง ความต้องการทฤษฎีการเรียนการสอน
สาระสำคัญของหัวข้อนี้คือ ความต้องการทฤษฎีการเรียนการสอนคือ
ไม่ละเลยในการพัฒนาทฤษฎีการเรียนการสอน แม้จะเป็นเรื่องที่ไม่น่าสนใจ
การพัฒนาทฤษฎีการสอนนั้นสำคัญต่อผู้สอนที่ต้องรู้ถึงการจัดการกับพฤติกรรมของผู้เรียน
เหตุผลที่สนใจ เพราะต้องการทราบจุดมุ่งหมายที่แท้จริงของทฤษฎีการเรียนการสอนว่าต้องการอะไร
|
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.
พิจิตรา ธงพานิช
|
กิจกรรมที่ 2 :
“เรียนรู้ในตำรา
ศึกษา ค้นหาแหล่งเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องในเว็บไซต์”
กิจกรรมที่ 2.1 เรียนรู้ในตำรา (30-40 นาที)*
อุปกรณ์ที่ใช้ : หนังสือฯ/ปากกา/ปากกาสี/กระดาษโน้ต
(ถ้ามี)
“กิจกรรมนี้....พี่จ๊าบขอบอกเลยว่า
เราต้องใช้ทักษะการอ่านและความคิดสร้างสรรค์ลงไปด้วยในการจดบันทึกนะ แน่นอนว่า....เนื้อหา
และวิถีการเรียนรู้และความเข้าใจของทุกคนไม่เหมือนกัน ดังนั้น กิจกรรมในที่นี้คือ
กิจกรรมที่ 2.2 ศึกษา ค้นหาแหล่งเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องในเว็บไซต์ (ไม่จำกัดเวลา)*
อุปกรณ์ที่ใช้ : คอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ต/หนังสือฯ/ปากกา/ปากกาสี/กระดาษโน้ต
(ถ้ามี)
1. จากนั้น
เมื่อทำการบันทึกเนื้อหาที่สำคัญแล้ว ให้นักศึกษานำหัวข้อที่เราสนใจ ทั้ง 5 ไปค้นหาความรู้เพิ่มเติมในเว็บไซต์ต่างๆ และให้จดบันทึกการเรียนรู้ใหม่ๆ
ที่เกิดขึ้นที่มีอยู่นอกเหนือจากตำราเรียน จำนวน 2 หน้า (หรือมากกว่านี้ก็ได้) โดยมีเว็บไซต์ในการช่วยค้นหาตัวอย่างดังต่อไปนี้
หรือค้นหาตำราออนไลน์
ในรายวิชาที่เกี่ยวข้อง ของ ม.รามคำแหง ได้ที่
http://e-book.ram.edu/e-book/inside/html/findbook.asp
เว็บไซต์ทางการศึกษา/วิจัย
เช่น www.gotoknow.org และ http://www.vcharkarn.com/ http://www.obecresearch.net
และ http://tdc.thailis.or.th/tdc/basic.php เป็นต้น
ใบกิจกรรมที่ 2.1
หัวข้อที่ฉันสนใจ อันดับ 1 เรื่อง ความเข้าใจผู้เรียนและการเรียนรู้ มีสาระสำคัญดังนี้
หัวข้อที่ฉันสนใจ อันดับ 2 เรื่อง
การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง มีสาระสำคัญดังนี้
หัวข้อที่ฉันสนใจ อันดับ ๓ เรื่อง หลักการเรียนรู้ มีสาระสำคัญดังนี้
หัวข้อที่ฉันสนใจ อันดับ ๔ เรื่อง การวิจัยการเรียนรู้ มีสาระสำคัญดังนี้
หัวข้อที่ฉันสนใจ อันดับ ๕ เรื่อง ความต้องการของทฤษฎีการเรียนการสอน มีสาระสำคัญดังนี้
ใบกิจกรรมที่ 2.2
ความรู้ใหม่ที่ฉันได้ไปค้นคว้าเพิ่มเติมในเว็บไซต์
เกี่ยวกับหัวข้อที่ฉันสนใจ ได้สรุปสาระสำคัญดังนี้
กิจกรรมที่ 3 :
“สรุปสิ่งที่เรียนรู้ใหม่ โดยใช้ผังความคิด”
กิจกรรมที่ 3.1 สรุปสิ่งที่เรียนรู้
สร้างแผนผังความคิดที่ดีงามและสร้างสรรค์ (20 นาที)*
กิจกรรมที่ 4.1 ประเมินความรู้ความเข้าใจ
แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อน (ไม่จำกัด)*
1. ให้ย้อนกลับไปดูกิจกรรมที่ 1
ทบทวนความรู้เดิมของเรา และดูกิจกรรมที่ 2 มา
เรื่อยๆ จนถึงกิจกรรมที่ 3 สรุปสิ่งที่เรียนรู้ใหม่ โดยใช้ผังความคิด
และตอบคำถามต่อไปนี้ จากนั้นร่วมอภิปรายถึงกิจกรรมของตนเองที่ได้ศึกษาและเรียนรู้
ร่วมกันกับเพื่อนผ่านทาง Line,
Facebook กันอย่างสนุกสนาน เฮฮา รื่นเริง ต้อนรับสงกรานต์
1) ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประเด็นที่ทำการศึกษาในบทที่
4 ก่อนและหลังการปฏิบัติกิจกรรม การเรียนรู้แบบนำตนเอง
(Self-directed Learning) จงอธิบาย?
2)
สิ่งที่ฉันได้เรียนรู้ในการปฏิบัติกิจกรรมนี้คือ
ตอบ
การเชื่อมโยงความรู้เดิมเข้ากับความรู้ใหม่ที่ได้จากการค้นคว้า
สืบค้นด้วยตนเอง และการแลกเปลี่ยนความรู้ ข้อมูล สารสนเทศกับเพื่อน
ซึ่งทำให้เราได้มองเห็นข้อมูลในมุมมองที่กว้างขึ้น เพื่อการพัฒนาข้อมูลของตนเอง
ข้อดี ได้พัฒนาวิธีการรวบรวมข้อมูลสารสนเทศ
ข้อเสีย เนื้อหาในหนังสือใช้คำอธิบายที่เข้าใจยาก
เนื้อหาซ้ำกันไปมา
3)
ระยะเวลาที่ปฏิบัติกิจกรรมทั้งหมด ๓ วัน
รู้เพียงว่ากลยุทธ์การเรียนการสอน คือเทคนิคที่ใช้สอน
หรือรูปแบบการเรียนการสอน เช่น การสอนแบบร่วมมือ
การสอนแบบเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง การสอนแบบบทบาทสมมติ
การสอนแบบสถานการณ์จำลอง
ที่ถูกนำมาใช้เพื่อพัฒนาการเรียนการสอน ที่เหมาะสมกับผู้เรียน
เนื้อหาสาระที่ใช้สอน
|
ทำให้เข้าใจว่าในหัวข้อที่ฉันสนใจคือ
ความเข้าใจผู้เรียนและการเรียนรู้ การเรียนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
หลักการเรียนรู้ การวิจัยการเรียนรู้ ความต้องการทฤษฎีการเรียนการสอน
เป็นองค์ประกอบสำคัญที่ต้องคำนึงในการจัดการเรียนการสอนหรือออกแบบการเรียนการสอน
เช่น การเรียนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ที่ทำให้ผู้เรียนได้ค้นพบตัวเอง
ค้นพบว่าชอบอะไร ถนัดอะไร เพื่อในอนาคตจะไม่ได้หลงทางว่าจะประกอบอาชีพอะไร
|
ฉันคนเดิม
|
ฉันคนใหม่
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น